Bart Schultz
De Day Rivier is een groene rivier die bovenstrooms van Hanoi aftakt van de Rode Rivier. De Rode Rivier zelf stroomt verder langs Hanoi. Naar de Day Rivier kan water worden afgeleid, als het water in de Rode Rivier bij Hanoi hoger komt dan 13,60 m+MSL (Mean Sea Level). Dit was toen een kritieke waterhoogte, die met een frequentie van één keer per 150 jaar kon voorkomen. De rivierdijken die Hanoi beschermen lopen dan gevaar.
Het Day Rivier-systeem is in 1937 door de Fransen aangelegd. Het bestond aanvankelijk alleen uit de Day Dam - een dam met 26 verticale schuiven – in het bovenstroomse deel van de Day Rivier. Hierdoor kan zo’n 5.000 kubieke water per seconde van de Rode Rivier worden afgeleid. Benedenstrooms van Hanoi stroomt dat water weer terug in de Rode Rivier. In 1975 is daar de Van Coc Dam voor geplaatst. Dit is in feite een verlaagd stuk dijk van 8,6 kilometer langs de Rode Rivier, dat vanzelf overstroomt als het water ter plaatse hoger komt dan 15,00 m+MSL. Het water vult dan een eerste retentiebekken met een oppervlakte van 100 km2, wat leidt tot een eerste ontlasting van de Rode Rivier. Komt het water vervolgens hoger dan de genoemde 13,60 m+MSL bij Hanoi dan opent men de schuiven in de Day Dam. De laatste keer was dit in 1971 gebeurd. Inmiddels woonden er in het rivierbed van de Day Rivier echter een half miljoen mensen. Gemeld werd dat deze 24 uur van tevoren gewaarschuwd zouden worden, zodat zij tijdig naar een veiliger plaats konden vertrekken.
De concept haalbaarheidsstudie werd aan ons gepresenteerd bij het Ministerie van Landbouw en Plattelandsontwikkeling in Hanoi. Dit ministerie is verantwoordelijk voor het waterbeheer in Vietnam. We kregen de indruk dat de zaak goed bekeken was, maar dat er in feite ergens bovenstrooms van Hanoi een roestige constructie stond die ooit wel eens was gebruikt, maar daarna nooit meer was onderhouden. Ik kreeg het benauwde gevoel, dat als dit systeem met behulp van Nederlandse ontwikkelingshulp zou worden opgeknapt en het inderdaad een keer zou moeten worden gebruikt er vragen in de Tweede Kamer zouden komen: waarom waren er met Nederlandse ontwikkelingshulp gelden gebruikt om een half miljoen mensen te laten overstromen?
Ik drong er derhalve sterk op aan, dat we de Day Dam zouden bezoeken, en op de middag voorafgaand aan ons vertrek terug naar Nederland in de avond zijn mijn baas en ik er inderdaad door de Vietnamezen heen gebracht. Dit was een uiterst nuttige trip. De Day Dam bleek uitstekend onderhouden te zijn, en het systeem als geheel, met inbegrip van de Van Coc Dam werd goed beheerd. Door dit bezoek waren we er in een klap van overtuigd, dat de Vietnamezen de Day Dam zouden openen, als de situatie van 13,60 m+MSL zich inderdaad zou voordoen. Dit ongeacht of Nederland nu wel of geen ontwikkelingshulp zou geven. We hebben daarop aan de Nederlandse ambassade geadviseerd om dit project inderdaad op de lijst te zetten.
Op basis daarvan is daarop een integrale studie verricht. Op basis van deze studie kon worden bepaald hoe dit systeem in de toekomst in de ruime zin des woords het beste kan worden verbeterd en gebruikt.
