“Ik heb er niets meer mee”

In de Zuidelijke IJsselmeerpolders verdween het “oergevoel”

Bram van Veelen vestigde zich in 1971 als huisarts in Biddinghuizen. Tot 1984 nam hij ook het gebied van de latere gemeente Zeewolde onder zijn hoede. Het was toen nog een leeg gebied, wat op Van Veelen een diepe indruk maakte. In het huidige Zuidelijk Flevoland voelt hij zich eigenlijk niet zo thuis.

20150316_Almere_139

Hoogbouw bij het Weerwater in Almere (By Mark Ahsmann - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=39232610).

Nou, wat ik indrukwekkend vond, en wat heb ik nooit meer in Nederland heb teruggevonden, is de eenzaamheid, het volstrekt op jezelf teruggeworpen zijn. Dat gaf een zekere saamhorigheid, maar ook een soort oergevoel. Zo van:

“Dit is het, zo is onze positie op aarde.”

Je kon erover nadenken. Het is nu in zuidelijke polder helemaal vreselijk met die windmolens. Ik heb er ook niks meer mee, hoor, met die zuidelijke polder. Ik heb er helemaal niks meer mee. Ik vind Zeewolde best een leuke plaats, dat bos ook, maar het Trekkersveld en dat nieuwe centrum?

Nee, die zuidelijke polder hoeft van mij niet meer, dat is voor mij een afgesloten periode. Het was een overgangsperiode van het volstrekte oergevoel naar een modern levensgevoel wat er nu is. Zo’n stad als Almere bestond toen gewoon niet. Er was niks, alleen maar riet en rietvogels. Dat [Almere, red.] is nu een plaats waar ik al heel lang niks bij voel. Ik heb er niks te zoeken, ik kom er nooit, totaal niet; ik kan net zo goed New York noemen. Gek hè?

De pioniersfase was natuurlijk wat anders, vanwege dat gevoel van kleinschaligheid en een oergevoel, de saamhorigheid. Dat zul je hier en daar in de zuidelijke polder nog wel hebben, hoor, maar het zo grootschalig geworden, dus ja, je kunt het niet meer vergelijken. Ik denk dat er nergens op de wereld een plek is geweest die zich zo snel ontwikkeld heeft.

Hoe lang bestaat Zeewolde nu eigenlijk? Veertig of vijftig jaar? De zuidelijke polder staat vijftig jaar droog, dus in een halve eeuw is het van niets, het oergevoel, geworden tot het tegenwoordige Almere en Zeewolde, met het Trekkersveld, met die nieuwe ontwikkelingen, met die windmolens. Het is gewoon een optimaal verstedelijkt gebied  en het wordt nog veel erger met die nieuwe woningbouw. In een halve eeuw is het gebied gewoon verstedelijkt, totaal verstedelijkt.

Bron: Landschapsbeheer Flevoland, interview van Anke van Zwoll met Bram van Veelen, 3 december 2021.

Alle rechten voorbehouden